اصول اخلاقی انتشار مقاله

این نشریه با احترام به قوانین اخلاق در نشریات تابع قوانین کمیتۀ اخلاق در انتشار (COPE) می‌باشد و از آیین‌نامه اجرایی قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در آثار علمی پیروی می‌نماید.

 

 مسئولیت‌ها و وظایف کلی سردبیران

  • مسئولیت هرگونه مطلب چاپ شده در مجله را به عهده بگیرند.
  • در جهت نیازهای خوانندگان و نویسندگان تلاش کنند.
  • در جهت پیشبرد مجله تلاش کنند.
  • با توجه به روندهای موجود از کیفیت مطالب چاپی اطمینان حاصل کنند.
  • از آزادی بیان دفاع کنند.
  • یکپارچگی پیشینه آکادمیک مجله را حفظ کنند.
  • از تحت شعاع قرار گرفتن استانداردهای اخلاقی و فکری توسط نیازهای مالی جلوگیری کنند.
  • همواره تصحیحات، توضیحات، پس گیری مقالات، و معذرت‌خواهی در صورت نیاز را با علاقه ارایه دهند.

ملاحظات اخلاقی نویسندگان:

  • نویسندگان نباید هیچ گونه اطلاعات ساختگی اعم از خام و یا پردازش شده در اثر ارسالی خود داشته باشند.
  • صداقت علمی باید توسط همه نویسندگان رعایت شود. هر گونه استفاده از منابع قبلی خواه چاپ شده خواه نشده باید توسط نویسندگان در اثر با قید منبع ذکر شود.
  • هیچ گونه نمودی از تبعیض قومی، فرهنگی، ملی، جنسی، هویتی، سنی، زبانی و پزشکی نباید در اثر وجود داشته باشد و در غیر این صورت اثر در مرحله اول رد خواهد شد.
  • همه نویسندگان باید موافقتنامه شرکت‌کنندگان در تحقیق خود را دریافت نموده باشند. به همین منوال نیز حفظ حقوق شخصی شرکت‌کنندگان و همچنین شخصی‌سازی هویت آن‌ها باید به دقت توسط نویسندگان در نظر گرفته شود.

اصول کلی که داوران همتا ملزم به رعایت آن‌ها هستند:

  • تنها به داوری نسخه اولیه‌ی مقاله‌هایی بپردازند که در حیطه‌ی توانایی حرفه‌ای آنان می‌گنجد و همچنین قادر به انجام آن‌ها در زمان معلوم هستند.
  • به محرمانه بودن اطلاعات داوری همتا احترام گذاشته و هیچ یک از اطلاعات نسخ اولیه را در هر یک از مراحل داوری فاش نکنند.
  • از اطلاعات به‌دست آورده هنگام داوری به نفع خود یا هر شخص یا سازمان دیگری استفاده نکنند و همچنین از این اطلاعات برای آسیب‌زدن و یا بی اعتبار جلوه دادن دیگران استفاده ننمایند.
  • ناسازگاری‌های بالقوه با علایق مجله را اطلاع دهند و یا اگر در زمینه یکی از ناسازگاری‌ها اطمینان حاصل نشده است با مجله مکاتبه کرده تا مطمین شوند.
  • اجازه ندهند که داوری آن‌ها تحت تأثیر مسایلی چون ملیت، مذهب، باورهای سیاسی، جنسیت و یا دیگر مسایل این چنینی مربوط به نویسنده قرار گیرد.
  • در نقدها بی طرف و سازنده باشند و از خشونت کلامی، اصطلاحات زننده و توهین‌آمیز پرهیز کنند.
  • درک صحیحی از دو طرفه بودن فرآیند داوری همتا داشته و سهم خود از کار را در زمان مشخص شده انجام دهند.
  • جعل هویت شخصی دیگر در حین فرایند داوری سوء‌رفتار و بسیار جدی تلقی می‌شود.

انتظارات در حین فرایند داوری همتا:

  • در زمان مشخص شده پاسخگو باشند، به‌خصوص اگر قادر به انجام داوری نیستند.
  • اگر توانایی حرفه‌ای لازم را برای انجام داوری ندارند اطلاع دهند.
  • تنها در صورتی با داوری موافقت کنند که توانایی انجام آن تحت یک جدول زمان تفاهم شده را داشته باشند.
  • هرگونه ناسازگاری با علایق را اطلاع دهند.
  • در موارد ناسازگاری در داوری از خط‌مشی مجله پیروی کنند.
  • نسخ اولیه‌ای را که پیشتر برای مجلات دیگر داوری کرده‌اند به‌طور کامل از ابتدا داوری کنند چرا که امکان تغییرات زیادی بین دو ارائه مختلف وجود دارد.
  • اطمینان حاصل کنند که پیشنهادات آنان مبنی بر داور جایگزین بر طبق تناسب آنان و نه موارد شخصی باشد.
  • از قبول داوری نسخه‌ی اولیه ای که فقط به‌منظور کسب اطلاعات در آن مورد، و نه داوری واقعی، تمایل به داوری آن دارند بپرهیزند.
  • اگر قادر به داوری بی طرفانه نیستند از قبول کار پرهیز کنند.
  • اگر به هر نحوی در پژوهش نقشی داشته اند از داوری آن پرهیز کنند.
  • اگر خود پژوهشی، شبیه به نسخه اولیه ارائه شده، در دست انجام دارند و یا به مجله دیگری ارائه کرده‌اند، از داوری کار خودداری کنند.

انتظارات در زمان داوری:

  • اگر هنگام داوری با ناسازگاری مواجه شدند که هنگام قبول کار آشکار نبود بلافاصله به مجله اطلاع دهند.
  • اگر قادر به داوری در مورد تمام قسمت‌های نسخه اولیه نیستند بلافاصله به مجله اطلاع دهند.
  • از داخل کردن اشخاص دیگر، ازجمله دانشجویان و محقین تحت آموزش خود، در داوری بدون کسب اجازه از مجله خودداری کنند.
  • کل نسخه اولیه ارائه شده و نقدهای آن را محرمانه نگه دارند.
  • در مورد داوری دوسو ناشناس اگر به هویت نویسنده مشکوک هستند، و این امر باعث ناسازگاری خاصی می‌شود، مراتب را به مجله اطلاع دهند.
  • اگر هنگام داوری به بی‌قاعدگی خاص و یا نکته اخلاقی در مورد جنبه‌های مختلف کار برخوردند، بلافاصله به مجله اطلاع دهند.
  • از روی قصد داوری را طولانی‌تر از حد زمان‌بندی تعیین شده نکنند.
  • اطمینان حاصل کنند که داوری آنان بر اساس خصوصیات کار ارائه شده و نه تحت تأثیر مسائل شخصی، مالی و یا ناسازگاری‌های دیگر باشد.
  • از تماس با نویسندگان کار بدون کسب اجازه از مجله خودداری نمایند.

انتظارات هنگام آماده کردن گزارش داوری:

  • سازنده و بی‌طرف بوده و نویسندگان را از نظرات سازنده خود برای بهتر کردن نسخه اولیه آگاه سازند.
  • از ارائه نظرات توهین‌آمیز و اتهامات بی‌پایه و اساس خودداری کنند.
  • به‌طور جزئی به نقد بپردازند و در مورد نظرات کلی از شواهد مرتبط برای اثبات عقیده خود استفاده نمایند.
  • از حساسیت‌های ناشی از موارد مرتبط با زبان، به‌خصوص در مورد نویسندگانی که به زبان مادری خود نمی‌نویسند، آگاهی کامل داشته باشند.
  • تحقیقات مازاد اساسی و موردنیاز برای اثبات ادعاهای مطرح شده در نسخه اولیه را دقیقاً مشخص نمایند.
  • گزارش را به نحوی ننویسند که به گونه‌ای منفی و غیرعادلانه در مورد شخص خاصی باشد.
  • اطمینان حاصل کنند که نظرات و پیشنهاداتشان برای سردبیر مجله و نویسنده نسخه اولیه، هماهنگ و یکسان باشند.
  • از پیشنهاد استناد به کار خود داور، تنها برای بالا بردن میزان استنادات مقاله خود، پرهیز کنند.

انتظارات پس از آماده کردن گزارش:

  • نسخه اولیه ارائه شده و نقدهای آن را همچنان محرمانه نگه دارند.
  • اگر از سوی مجله در مورد داوری آن‌ها تماس گرفته شد بلافاصله پاسخگو باشند و اطلاعات موردنیاز را ارائه دهند.
  • اگر مطلبی مرتبط پس از تسلیم گزارش به نظر داور رسید، که امکان تغییر در نظرات و پیشنهادات را به‌وجود می‌آورد، حتماً به مجله اطلاع دهند.
  • گزارش آماده شده توسط داوران دیگر را مطالعه کنند تا درک آنان از موضوع و تصمیم حاصل شده افزایش یابد.
  • تلاش کنند تا خود را با درخواست‌های مجله، مبنی بر اصلاح گزارش خود و یا تسلیم مجدد نسخه اولیه داوری شده، تطبیق دهند.

دزدی علمی و ادبی

نشریه مدیریت محیط‌های یاددهی- یادگیری در آموزش عالی از تعاریف و دستورالعمل‌های کمیته اخلاقیات در انتشارات (COPE) پیروی می‌کند. برای دسترسی کامل به این دستورالعمل‌ها، تعاریف و قوانین می‌توانید به آدرس www.publicationethics.org/resources مراجعه فرمایید.

در این زمینه، نشریه مدیریت محیط‌های یاددهی- یادگیری در آموزش عالی از تعریف زیر در حیطه دزدی ادبی که توسط انجمن روانشناسی آمریکا در کتاب راهنمای انتشار (ویرایش ششم) منتشر شده است تبعیت می‌کند:

استفاده از ایده‌ها، کلمات، و یا کل محصول بدون ارجاع به منبع اصلی، و استفاده از آن به‌عنوان ایده‌ها، کلمات، و محصول خود به‌صورت یک ایده یا محصول جدید که توسط شخص دیگری غیر از نویسندگان اصلی تولید شده است.

به‌عنوان یک واژه کلی، دزدی ادبی، مفاهیم مختلفی را در برمی‌گیرد:

  • کپی لغت به لغت: کپی کردن لغت به لغت، به‌صورت کلی یا جزئی، بدون استفاده از نشان نقل قول و یا ارجاع به منبع اصلی.
  • تأویل سطحی یا ناکافی: گرفتن ایده‌ها از منبع اصلی و تغییر ساختار لغات آن به‌نحوی که شیوه‌ی نثر نویسنده اصلی همچنان محسوس باشد.
  • دزدی ادبی مطالب تصویری: استفاده از نمودارها، عکس‌ها، یا جداول، به‌صورت کلی یا جزئی، بدون ارجاع.
  • تأویل بدون ارجاع: گرفتن ایده‌ها از منبع اصلی و سپس تولید مطلب با نثر خود بدون رعایت اصول ارجاع و یا نقل قول.

لازم به ذکر است که نشریه مدیریت محیط‌های یاددهی- یادگیری در آموزش عالی، بدون توجه به منبع، هرگونه اثر بدون ارجاع یا نقل قول به منبع اصلی را دزدی ادبی تلقی می‌کند. اینگونه آثار عبارتند از: نویسندگانی که آثارشان چاپ شده یا چاپ نشده، تزها و پایان‌نامه‌های چاپ شده یا چاپ نشده، سخنرانی‌ها، آثار خود نویسنده، فایل‌های پاورپوینت (PowerPoint) مطالب تصویری آموزشی، مقالات ژورنال‌های علمی، مجلات و روزنامه‌ها و غیره.

نشریه مدیریت محیط‌های یاددهی- یادگیری در آموزش عالی تمامی مقالات ارائه شده را با دقت بررسی نموده و با هرگونه دزدی ادبی در هر مرحله از انتشار برخورد می‌نماید:

  • به محض رویت دزدی ادبی در مقالات تازه ارائه شده، کمیته ویرایش ژورنال به تصمیم گیری در این باره می‌پردازد. در صورتی که دزدی ادبی رویت شده به‌عنوان یک اشتباه تلقی شود، بلافاصله به نویسندگان اطلاع داد شده و امکان تصحیح برای آنان فراهم می‌شود. در صورتی که دزدی ادبی از روی قصد تشخیص داده شود، به نویسندگان اطلاع داد شده و نام آنان در لیست سیاه نشریه مدیریت محیط‌های یاددهی- یادگیری در آموزش عالی قرار می‌گیرد. قرارگیری در لیست سیاه موجب تبعاتی شده تا آثار آتی این نویسندگان نیز مورد چاپ در این ژورنال قرار نگیرند. همچنین نویسندگانی که دزدی ادبی آنان تشخیص داده شود از ارسال آثار خود به نشریه مدیریت محیط‌های یاددهی- یادگیری در آموزش عالی برای 5 سال محروم خواهند بود.
  • در مواردی بسیار نادر که اثری شامل دزدی ادبی چاپ شده باشد در کنار عواقب اشاره شده، اثر مربوطه بلافاصله از نشریه مدیریت محیط‌های یاددهی- یادگیری در آموزش عالی خارج شده و این امر به‌صورت رسمی از طریق سایت انتشارات علنی خواهد شد.

نشریه مدیریت محیط‌های یاددهی- یادگیری در آموزش عالی از سامانه مشابهت‌یاب جهت بررسی درصد همانندی استفاده می‌کند. این سامانه‌ها به بانک‌های داده متعددی در سراسر دنیا متصل بوده و برای تایید اصیل و معتبر بودن مقالات ارائه شده، آن‌ها را بارها از طرق مختلف با دسترسی به منابع حجیمی از داده‌های همسان موردبررسی قرار می‌دهند. درصد همانندی مورد پذیرش نشریه مدیریت محیط‌های یاددهی- یادگیری در آموزش عالی تا 15 درصد است.